بن فعل ماضی و مضارع

بن فعل :

درهرفعل بخشی است که مفهوم کار یا حالت از آن مشخص می شود که به این بخش «بن فعل » گفته می شود که ثابت است ودرساخت های شش گانه ی فعل می آید وپیام اصلی فعل را دربردارد.

مثال :

1)    خوردم – خوردی – خورد- خوردیم- خوردید  - خوردند

2)    می خورم – می خوری – می خورد – می خوریم – می خورید – می خورند

این فعل ها در عمل خوردن مشترک هستند . در قسمت 1 «خورد» و در قسمت 2 « خور»  یکسان هستند . این دو بخش بُن فعل هستند که مفهوم اصلی فعل را می رسانند .

بنا براین هرفعل دو بُن دارد : بُن ماضی – بُن مضارع

توجـــــــــــه : فعل های گذشته و آینده از بُن ماضی ساخته می شوند وفعل های زمان حال وامر از بن مضارع .

بن ماضی : در فعل های ساده پس از حذف« ـــَ ن  » از مصدر ، بن ماضی باقی می ماند .بن ماضی در واقع فعل سوم شخص مفرد ماضی ساده است.                

بن ماضی : مصدر بدون ـــــَ   ن پایانی

مثل : دیدن = دید       کاشتن = کاشت       گفتن = گفت

(پس از حذف «ن » فعل سوم شخص مفرد در ماضی ساده اند )

بن مضارع : برای پیدا کردن بن مضارع ، فعل را به صورت امر در آورید وسپس حرف «ب» را از اول فعل بردارید ، آن چه باقی می ماند ، بن مضارع است . پس بن مضارع شکلی از فعل امر است که حرف «ب» از ابتدای آن حذف شده است .

پس فعل امر بدون حرف«ب» مثل : بخور = خور     ببین = بین     بکار = کار